Dành tình cảm cho những người dân đang sinh sống ở nước cộng hòa Congo xinh đẹp thì không có gì khó, nhưng để hiểu nguyên do của những cuộc tàn sát dã man đang xảy ra ở đất nước này, cụ thể là ở vùng Kasai, thì không dễ một chút nào.
Tháng 12 năm 2017, một phái đoàn mục sư đại diện của Hiệp Hội Mennonite Thế Giới được gặp và nghe nhiều nhân chứng kể lại những chi tiết rung rợn về cuộc tấn công đã xảy ra. Phiến quân tràn vào làng, mang theo súng và dao để giết những ai từng làm việc cho chính quyền, và tất cả đàn ông từ lớn tới nhỏ.
Nhiều nhân chứng nhìn thấy cảnh gia đình của mình bị giết ngay trước mắt; bản thân họ cũng bị tra tấn và cưỡng hiếp. Nhiều ngôi làng bị thiêu rụi, hàng ngàn người phải bỏ chạy tay trắng. Họ mất tất cả trong cuộc tấn công: của cải, gia đình, xóm làng. Nhiều người trở nên tàn tật vì bị tra tấn, và hầu hết đều không muốn quay trở lại nơi họ đã sinh sống.
Là một người trong phái đoàn mục sư trong chuyến viếng thăm, tôi cảm thấy vô cùng biết ơn cộng đồng Mennonite tại cộng hòa Congo, những người đã tiếp đón chúng tôi chu đáo trong tình cảnh khó khăn này.
Ở một đất nước mà tình hình kinh tế và chính trị đang đầy hỗn loạn, cộng đồng Mennonite tại đây đang làm việc hết sức để giúp đỡ mọi người. Họ tổ chức những buổi thờ phượng, hát thánh ca và giảng về tình yêu thương và sự tha thứ. Tại hai thành phố Kikwit và Kinshasa, nhiều tín đồ Mennonite đang tình nguyện chăm sóc cho những người tị nạn mà không hề phân biệt người đó đến từ bộ lạc nào.
Phái đoàn của chúng tôi gặp và nói chuyện với một nhóm nhân chứng tại nhà thờ Église Frères Mennonites Nouvelle Jerusalem, ở thành phố Kikwit. Câu chuyện mà chúng tôi được nghe và nỗi đau trong giọng nói của từng người khiến tôi nhớ tới câu kinh thánh của sứ đồ Giăng trong sách Khải Huyền đoạn 21: “Ngài sẽ lau sạch tất cả nước mắt nơi mắt họ, sẽ không còn chết chóc, tang chế hoặc khóc than hay đau khổ nữa, vì những việc trước đã qua rồi.”
Một phần nguyên do của cuộc xung đột hỗn loạn này là cuộc chiến nhằm kiểm soát những mỏ vàng và kim cương. Bên cạnh đó là xung đột giữa các bộ lạc nổi dậy chống lại chính quyền, hoạt động của bọn tội phạm và sự can thiệp từ các thế lực nước ngoài. Những nạn nhân của cuộc xung đột phải vượt rừng hàng trăm cây số trong nhiều tuần, mới tới được những thành phố lớn như Kikwit để lánh nạn. Nhiều phụ nữ mang thai phải sinh con trong hoàn cảnh khó khăn trên đường tị nạn.
Suốt cuộc hành trình, đôi lúc tôi lại nghĩ đến Michael J.Sharp, một con cái Chúa trong hội thánh Mennonite đến từ Mỹ, người bị sát hại cách đây một năm cũng tại vùng Kasai khi đang làm việc trong một sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc. Cái chết của Michael đã chạm đến tấm lòng tôi và nhiều người trong đoàn. Tôi tự hỏi những anh chị em sống tại Congo còn đau buồn đến thế nào khi mất đi vô số người thân trong cuộc xung đột?
Mennonite Central Committee và nhiều tổ chức Anabaptist khác đang hoạt động cật lực nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng bạo lực này, và MWC cũng góp phần bằng cách tổ chức điều phối những hoạt động nhân đạo này. Trong một chiến dịch nhân đạo mang tên “Người Samari nhân lành”, cộng đồng Mennonite tại thành phố Kikwit đã mở cửa đón tiếp những người tị nạn mà họ không hề quen biết vào nhà mình, và giúp đỡ họ bằng mọi cách có thể.
Chúng tôi gặp một bác sĩ Mennonite người Congo, kiệt sức và mệt mỏi vì phải liên tục chữa trị cho dòng người tị nạn đổ vào thành phố Kikwit. Vị bác sĩ nói rằng với tình hình này, rất khó tìm ra đủ dụng cụ y tế để chăm sóc cho tất cả mọi người.
Nước công hòa dân chủ Congo có hơn 400 bộ lạc sinh sống, và mối quan hệ giữa các bộ lạc luôn căng thẳng. Nhưng tình yêu thương vô điều kiện mà chúng tôi thấy tại Kikwit chính là chìa khóa cho tình hình này. Francisca Ibanda, người đại diện cho MWC tại khu vực Tây Châu Phi sống tại Kinshasa nói: “Có nhiều bộ tộc không phải là một vấn đề. Trong tình yêu của Chúa các bộ tộc có thể ngồi lại với nhau. Chúng ta có thể yêu những người đến từ những bộ tộc mà chúng ta nghĩ là thù địch.
—Bài viết của hội trưởng Mennonite World Conference, Nelson Kraybill.